Neuropsychologisch onderzoek (augustus 2021)

11 augustus 2021

Hierbij presenteren wij u de nieuwsbrief van Het Blikveld – Specialist in Arbeidspsychologisch Advies. Wij houden u graag op de hoogte van recente ontwikkelingen binnen ons werkveld en onze organisatie.

Uitgelicht: Neuropsychologische onderzoeken (NPO)

Een kijkje in de keuken van ons dagelijks werk. In deze nieuwsbrief nemen we jullie mee in de wereld van het uitvoeren van een neuropsychologisch onderzoek. Wanneer vraag je een dergelijk onderzoek aan, wat kun je er mee en wat hoe gaat dit precies in zijn werk? Tijd om hier meer inzicht in te geven.

Een neuropsychologisch onderzoek wordt aangevraagd wanneer er sprake is van niet-aangeboren hersenletsel (NAH), bijvoorbeeld na een ongeval of een CVA. Dit kan grote gevolgen hebben voor het (cognitief) functioneren in arbeid. Ook bij intensief alcohol- of drugsgebruik of bijvoorbeeld ontwikkelingsproblematiek (zoals ADHD of autisme) komen specifieke cognitieve beperkingen voor. Gedacht kan worden aan problemen met bijvoorbeeld het geheugen, concentratievermogen, overzichtsvorming, plannen en organiseren, schakelen of snelheid van informatieverwerking. Deze kunnen met behulp van een neuropsychologisch onderzoek in kaart kunnen worden gebracht. Een neuropsychologisch onderzoek (NPO) start met een uitgebreid gesprek, waarin we ons onder meer verdiepen in iemand scholings- en werkachtergrond, huidig functioneren, ontstaan en verloop van de klachten en iemands persoonskenmerken. Een dergelijk gesprek kost voor iemand met bijvoorbeeld NAH of autisme veel energie en kan ook confronterend zijn. Soms is de energie daarna op en verplaatsen we (een deel van) de testafname naar een andere dag.

Vervolgens wordt er een uitgebreide testbatterij aan de cliënt of kandidaat voorgelegd. Middels deze taken worden de cognitieve vermogens onderzocht, die hierboven staan beschreven. Niet alleen de score op een taak zelf is van belang: de manier waaróp iemand te werk gaat, is net zo belangrijk als de score op zich. Denk bijvoorbeeld aan de volgende situatie: twee kandidaten wordt een taak voorgelegd, waarin hen gevraagd wordt een probleem op te lossen. Kandidaat 1 begint direct aan de taak. Na korte tijd loopt hij vast, stopt en gumt. In de tweede poging gaat hij meer weloverwogen te werk en lost het probleem foutloos op. Kandidaat 2 daarentegen denkt, alvorens zij aan de taak begint, lang na en probeert diverse manieren, maar komt niet tot een oplossing. Beide kandidaten behalen de score ‘laag’; kandidaat 1 vanwege zijn trage werktempo en kandidaat 2 vanwege een laag werktempo én het niet oplossen van het probleem. Alhoewel zij dezelfde score behalen, ligt hier een andere oorzaak aan ten grondslag; de werkwijze van kandidaat 1 geeft aanwijzingen voor impulsiviteit/ onvoldoende nadenken alvorens hij tot handelen overgaat, terwijl kandidaat 2 moeite lijkt te hebben met plannen op zich.

Om een meer diepgaand beeld te vormen van iemands mogelijkheden, beperkingen en begeleidingsbehoefte, is het dus van belang om te kijken hoe iemand zaken aanpakt. Daarnaast is het belangrijk om inzicht te krijgen in iemands belastbaarheid. Observaties spelen ook hier een belangrijke rol. Worden er bijvoorbeeld naarmate de onderzoeksdag vordert (sterke) signalen van vermoeidheid waargenomen en zo ja, na hoeveel tijd treedt vermoeidheid op? Dit geeft inzicht in de duurbelastbaarheid van de cliënt. Door het onderzoek te spreiden over twee dagdelen, wordt zoveel mogelijk voorkomen dat vermoeidheid de boventoon voert en de resultaten vertroebelt. Ook kunnen taken op een ander dagdeel herhaald worden afgenomen om de mate van vermoeidheid te filteren.

Naast het cognitief functioneren worden in een NPO iemands persoonskenmerken en psychische belastbaarheid inzichtelijk gemaakt, Het is immers bekend dat dit iemands cognitief functioneren en duurbelastbaarheid onder druk kan zetten. Denk bijvoorbeeld aan depressiviteit, wat er (ook) toe kan leiden dat iemand zich moeilijk kan concentreren en sterk vermoeid is. Ook meer structurele persoonskenmerken kunnen iemands belastbaarheid echter onder druk zetten; het is bijvoorbeeld bewezen dat mensen met een neiging tot perfectionisme of uitstelgedrag vaak een hogere werkdruk ervaren dan personen die sneller tevreden zijn over werk of taken beter kunnen plannen en spreiden.

Vanwege het uitgebreide karakter van neuropsychologische onderzoeken, nemen deze relatief veel tijd in beslag. Dit maakt ze arbeidsintensief en resulteert erin dat de inzet ervan hogere kosten met zich meebrengt dan een arbeidspsychologisch onderzoek. Tegelijkertijd geven neuropsychologische onderzoeken een diepgaand beeld van de mogelijkheden, beperkingen én begeleidingsbehoefte en horen wij vaak terug dat de adviezen goed bruikbaar zijn voor de dagelijkse (werk)praktijk.

Mocht u naar aanleiding van deze nieuwsbrief meer informatie willen over de mogelijkheden op het vlak van (neuro)psychologische onderzoeken, neem dan een kijkje op onze website (www.hetblikveld.nl) of stuur een e-mail naar info@hetblikveld.nl.

Online module Autisme en werk in samenwerking met Werkmans Mobiliteit en ervaringsdeskundige

Wil je meer weten over de kenmerken van autisme en de impact daarvan op werk? Samen met WerkmansMobiliteit bieden wij de online module Autisme en werk. Tijdens deze module staat de stoornis in het autismespectrum centraal. Een ervaringsdeskundige zal ingaan op zijn ervaringen op het gebied van een ASS en werk en zal vanuit eigen ervaring praktische handvatten geven voor de begeleiding van mensen met (vermoedens van) een ASS.

De arbeidspsycholoog en re-integratiedeskundige brengen hun expertise over de volgende onderwerpen:

  • Hoe herken je autisme? Wat zijn de kernsymptomen
  • Wat zijn beperkingen en waar liggen juist talenten?
  • Wat zijn de nieuwste inzichten en ontwikkelingen?
  • Wat zijn passende behandelmogelijkheden?
  • Wat betekent autisme voor de inzet in werk?
  • Welke praktische begeleiding op de werkvloer is wenselijk?

Kennisoverdracht, interactieve discussies en oefeningen wisselen elkaar af. Ook is er ruimte voor de inbreng van casuïstiek en kennisdeling met vakgenoten.

Data: donderdag 23 september of donderdag 25 november 13:00 - 17:00 uur
Vorm: online via Teams
Accreditatie: AbSg (4 punten) en NVvA (2 punten).

Ben je geïnteresseerd in deze module en kun je niet op de genoemde data? Stuur dan een mailtje naar info@hetblikveld.nl of kijk op onze website voor nieuwe data.