Motiverende gespreksvoering (juli 2022)
5 juli 2022
Hierbij presenteren wij u de nieuwsbrief van Het Blikveld – Specialist in Arbeidspsychologisch Advies. Wij houden u graag op de hoogte van recente ontwikkelingen binnen ons werkveld en onze organisatie.
Trainingen
De afgelopen periode zijn we binnen Het Blikveld druk bezig geweest met het opzetten van verschillende trainingen. Onze trainingen passen bij de term neurodiversiteit: breinen die anders werken dan ‘doorsnee’. Wij richten ons in de trainingen op Autisme, ADHD, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid. Zowel de aanwezigheid van een ervaringsdeskundige alsook de vertaalslag naar arbeid maakt de trainingen onderscheidend. De trainingen kenmerken zich door kleine groepen, interactiviteit, focus op werk en géén reistijd. Ze zijn bovendien allemaal geaccrediteerd voor arbeidsdeskundigen én bedrijfsartsen!
Op onze site vind je meer informatie (www.hetblikveld.nl)en je kunt ons natuurlijk altijd even bellen of mailen. Wij houden wel van korte lijntjes.
Motiverende gespreksvoering bij gedragsverandering
Ook onze training Motiverende gespreksvoering is gericht op (begeleiding naar) werk en behandeling. Onze collega’s Lieke van den Bosch en Malou van Mierlo schreven hier een mooi artikel over wat geplaatst is in BG Magazine en aansluit bij de training die Het Blikveld in samenwerking met Marlies Jellema zal geven op 27 september of op 16 maart.
Adviezen en ‘tips’; ondanks goede bedoelingen, wordt de ontvanger er niet altijd blij van. Vaak hebben we zelf al aan het advies of de tip gedacht (en misschien zelfs al geprobeerd) of signaleren we zelf ook het probleemgedrag, maar zijn we er nog niet klaar voor hier iets aan te doen. Goedbedoelde adviezen en tips kunnen op een dergelijk moment juist averechts werken en het probleemgedrag langer in stand houden of zelfs verergeren (motiverende gespreksvoering, miller & rollinck, 2014).
Mensen brengen relatief veel tijd door op de werkvloer en werkgevers hebben vaak een signalerende functie. Het voorkomen van uitval wordt in de huidige krappe arbeidsmarkt bovendien van steeds groter belang. De vraag rijst: hoe breng je gedrag ter sprake, waarvan jij als werkgever denkt dat het nu of in de toekomst tot problemen of uitval kan leiden, maar waarbij je vermoedt dat de desbetreffende werknemer deze mening (nog) niet deelt? Motiverende gespreksvoering kan uitkomst bieden.
Overtuiging door wat je jezelf hoort zeggen
Motiverende gespreksvoering vindt zijn oorsprong in 1982 en is door de jaren heen steeds breder toegepast, onderzocht en verfijnd (motiverende gespreksvoering, miller & rollinck, 2014), in eerste instantie vooral in de hulpverlening. Van nature zijn hulpverleners geneigd om op de redenen vóór verandering in te gaan en de cliënt uit te leggen waarom verandering belangrijk is en hoe dat aan te pakken. Motiverende gespreksvoering gaat uit van het principe dat mensen vooral overtuigd raken van wat ze zichzelf horen zeggen. Maar hoe zorg je ervoor dat de cliënt (of werknemer) zelf argumenten vóór verandering gaat uiten?
Motiverende gespreksvoering is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt. Er worden vier kernprocessen onderscheiden: engageren, focussen, ontlokken en plannen. Engageren richt zich op het opbouwen van het contact; om tot verandering te komen en in prettige sfeer het gesprek aan te kunnen gaan, dient er een sfeer van vertrouwen en veiligheid te bestaan. Focussen is het verkennen van de wederzijdse doelen en verwachtingen; het proces om het gesprek over verandering een bepaalde kant op te laten en blijven gaan. Het proces van ontlokken is de kern van motiverende gespreksvoering; tijdens deze fase wordt de eigen motivatie tot verandering ‘ontlokt’. Tijdens het laatste proces, plannen, is er aandacht voor het verstevigen en bestendigen van de motivatie tot verandering én wordt een concreet plan van actie geformuleerd.
Weerstand
Open vragen stellen, bevestigen, reflectief luisteren, samenvatten, informeren en adviseren zijn gespreksvaardigheden die tijdens de verschillende processen ingezet worden. Informeren en adviseren kan tegenstrijdig voelen; het is toch de persoon zelf, die tot inzicht moet komen? En goedbedoelde ‘tips’ werken toch averechts? Inderdaad, wanneer iemand het gevoel heeft dat zijn/haar autonomie in het gedrang komt, roept dit weerstand en de neiging het omgekeerde te doen op. Binnen de motiverende gespreksvoering geldt als uitgangspunten: vraag toestemming alvorens informatie of advies gedeeld wordt én sluit aan bij de kennis die de cliënt/ medewerker al heeft. Breng deze kennis aldus eerst in kaart, alvorens aanvullende informatie wordt gedeeld.
Kijkje in de binnenwereld van de werknemer
Terug naar de werkgever; hoe kun jij als werkgever motiverende gespreksvoering inzetten en op welke vlakken kan dit helpend zijn? Werknemers zijn vaak vele uren aanwezig op de werkvloer, waardoor persoonlijke gedragingen en gevoelens van werknemers regelmatig ook op de werkvloer tot uiting komen (of op zijn minst ‘doorsijpelen’). Een werkgever krijgt om deze reden vaak (al dan niet indirect) een kijkje in de binnenwereld van zijn/haar werknemer, en wat diegene bezighoudt. Wanneer onderliggend sprake is van psychologische problematiek is het inzetten van psychologische hulpverlening vanzelfsprekend van belang. Desalniettemin, kan een werkgever ondersteunen bij (het signaleren van) problemen, zoals een psychologisch, maatschappelijk of financieel probleem.
De hierboven genoemde technieken (vertrouwen creëren, het gesprek erover aangaan, de tijd nemen, werknemer zelf zaken laten inzien maar ook informatie geven over bepaalde ziektebeelden en waardevolle hulpverlening), zijn van belang voor het creëren van inzicht en bereidheid bij de werknemer, welke voorwaarden zijn voor uiteindelijke gedragsverandering.
Alledaagse gedragingen
Naast het signaleren van serieuze problematiek, kan een werkgever daarnaast ondersteuning bieden bij alledaagse gedragingen van een werknemer die zijn/haar welzijn niet ten goede lijken te komen. Zoals het overslaan van de lunchmaaltijd, weinig bewegen, roken of (in sommige settingen) structureel overwerken.
Door bovengenoemde technieken in te zetten kan een werkgever eveneens zicht krijgen op zaken als onvrede en andere aspecten die binnen de invloedsfeer van een werkgever reiken en regelmatig bijdragen aan verzuim (onzekerheid rondom organisatieveranderingen, een hoge werkdruk, het missen van autonomie en regelmogelijkheden). Door tijdig te signaleren wat er op de werkvloer speelt, en hier vervolgens op te kunnen anticiperen, kan verergering of uitval (bijvoorbeeld door spanningsklachten of overbelasting) worden voorkomen. Zoals wordt omschreven in de vorige uitgave van het BG-magazine; ‘werkgevers kunnen de broodnodige transitie van zorg naar gezondheid enorm versnellen, door systematisch te bespreken wat werknemers nodig hebben om beter met moeilijkheden om te gaan’. Dit binnen een vitale organisatie, ofwel ‘een organisatie die systematisch aandacht besteedt aan competentieontwikkeling’; ‘door relevante leerervaringen te creëren en mensen te versterken in hun aanpassingsvermogen en weerbaarheid’. Motiverende gespreksvoering is het middel bij uitstek om op een toegankelijke manier de brug te kunnen bouwen tussen persoonlijke gedragingen enerzijds, en welzijn/functioneren op de werkvloer anderzijds.
Meer weten?
Op 27 september én op 16 maart geeft Het Blikveld een training motiverende gespreksvoering richting (hervatten van) werk of behandeling. Kijk op onze site en meld je aan: https://www.hetblikveld.nl/training/motiverende-gespreksvoering-richting-hervatten-van-werk-of-behandeling
Copyright © 2022 Het Blikveld